|
10. KRAKOWSKI FESTIWAL GÓRSKI |
| Podczas 10. edycji Krakowskiego festiwalu wśród naszych gości zagranicznych pojawią się: Amerykanin Steve House, Austriak Hansjörg Auer oraz pisarka i animatorka kultury górskiej Kanadyjka Bernadette McDonald.
Steve House, uważany za jednego z najwybitniejszych alpinistów świata, jest przede wszystkim gorącym propagatorem stylu alpejskiego we wspinaniu. Wszystkie jego wspinaczki są odbiciem tej ideologii. Wśród wybitnych przejść House'a trzeba wymienić przede wszystkim samotne wytyczenie nowej drogi na południowo-zachodniej ścianie K7 w Dolinie Charakusa w 2004 roku (41-godzinna akcja z bazy do bazy, trudności drogi VI 5.10- M6 WI4 A2). Za to wejście otrzymał nagrodę publiczności podczas wręczania Złotego Czekana za rok 2004.
Samą nagrodę francuskiego Złotego Czekana (Piolet d'Or) otrzymał rok później za zrobienie w stylu alpejskim wspólnie z Vincem Andersonem nowej drogi na ponad 4000-metrowej ścianie Rupal (Nanga Parbat). Przejście to uznano wówczas za jedno z najlepszych osiągnięć himalajskich ostatnich lat. Droga Anderson/House (5.9, WI4) powstała w ciągu 6 dni, bez użycia poręczówek i butli tlenowych. W 2007 roku House dokonał pierwszego wejścia na K7 West w Dolinie Charakusa. Rok później wspólnie ze swoim stałym partnerem Andersonem wytyczyli nową drogę (WI5+ M8 R/X, 1000 m) na północnej ścianie Mount Alberta w Górach Skalistych, w Kanadzie.
To tylko niektóre z osiągnięć Steve'a House. Serię niesamowitych dokonań Amerykanina przerwał w 2010 roku groźny wypadek podczas wspinaczki na Mount Temple, z którego cudem uszedł z życiem (przebite płuco, złamane żebra, złamanie miednicy, uszkodzenie kręgów). Nastąpiła długotrwała rehabilitacja, walka o powrót do zdrowia, sprawności i wspinania. Szerszy portret Steve'a House'a zaprezentujemy przed 10. KFG. Dodajmy tylko, że Steve House jest nie tylko wspinaczem, ale również przewodnikiem górskim, narciarzem, podróżnikiem i pisarzem (jego Beyond the Mountain nagrodzona została Boardman Tasker Prize i wyróżniona nagrodą literacką podczas Banff Festiwal 2009). --------------- Na 10. Krakowski Festiwal Górski przyjedzie również inna wielka osobowość wspinaczkowego świata, Hansjörg Auer. Wyjątkowo ciekawy, oryginalny, szalony wspinacz, z genialnymi przejściami na koncie na całym świecie, od europejskich sportowych rejonów po Karakorum.
Nazwisko Austriaka nierozerwalnie związane jest z południową ścianą Marmolady i to nie tylko z racji szalonych solówek, na czele z przeżywcowaniem Tempi Moderni 6c/7a, 850 metrów (2006) i przede wszystkim ikony Dolomitów, legendarnej Drogi przez Rybę IX-(!) w 2007 roku. Przejście ponad 900-metrowej drogi zajęło mu niecałe 3 godz. Jak on to zrobił? W wywiadzie dla planetmountain powiedział: "(...) Mam dar, dzięki któremu potrafię włączyć w głowie przełącznik dający mi ogromną pewność siebie. Strach mnie nie przytłacza, dominuje radość z pełnej koncentracji oraz z tego, że mogę spełnić swoje marzenie." Wątek Marmolady, a szerzej Dolomitów i Alp, przewija się zresztą przez całą karierę Auera. Rok 2009 to między innymi pierwsze przejście OS Via della Cattedrale 8a+ na Marmoladzie i uklasycznienie Vogelfrei 8b/8b+ (400 m) na południowej ścianie Schüsselkarspitze w masywie Wetterstein. Sezon 2010 to pierwsze powtórzenie słynnego "Dachu Świata" - Pan Aroma 8c Alexa Hubera, na północnej ścianie Cima Ovest di Laveredo w Dolomitach. W roku 2011 Hansjörg wytycza z bratem Vitusem na południowej ścianie Marmolady Bruderliebe 8b/b+, co uzna za jedno ze swoich najcenniejszych osiągnięć wspinaczkowych. Rok później z Muchem Mayrem dokonuje tam pierwszego klasycznego przejścia L'ultimo dei paracadutisti 8b+ (750 m). Trudno wyłuskać te najważniejsze przejścia Hansjörga Auera na świecie. Lista dokonań Austriaka jest długa, poniżej zatem jedynie kilka wybranych rodzynków - Patagonia (pierwsze przejście Waiting for Godot 7b, M6, na Torres del Paine, w zespole z Muchem Mayrem), Yosemity (El Nino 8b na El Capitanie), Black Canyon, Colorado (pierwsze klasyczne przejście Hallucinogen Wall 5.13+/R), Norwegia (pierwsze powtórzenie klasyczne Arctandria 8b na północnej ścianie Blaamann, w zespole z Markusem Haidem). Jedną ze swoich ostatnich ekspedycji Auer odbył na Ziemię Baffina. Owocem są cztery nowe drogi, w tym perełka The Door 8b wytyczona na wschodniej ścianie Belly Tower. W pracach nad drogą brali udział Eneko Pou, Iker Pou, Ben Lepesant i Hansjörg Auer, natomiast najtrudniejszy wyciąg 8b udało się uklasycznić jedynie Auerowi i Ikerowi Pou. Pełne wspinaczkowe CV Austriaka można prześledzić na jego stronie. Dorota Dubicka (wspinanie.pl)
-------------------- Bernadette McDonald urodziła się jako Bernadette Valerie Kelly w 1951 roku w Biggar, niewielkiej miejscowości na preriach kanadyjskiej prowincji Saskatchewan. Wychowała się na farmie, którą prowadzili rodzice. Dzieciństwo i większość lat edukacji spędziła z dala od gór, które potem stały się tak istotne dla jej kariery zawodowej.
W wieku 16 lat Bernadette wyjechała na studia w Pacific Lutheran University w Tacoma. Wybór uczelni położonej w stanie Washington, oprócz poszerzania swej wiedzy i umiejętności muzycznych, pozwolił jej na kontakt ze wspaniałym środowiskiem górskim. Spektakularne widoki Mount Rainier i Gór Kaskadowych wywarły na młodej Bernadette ogromne wrażenie. Już wcześniej, podczas zimowej wycieczki z ojcem w Góry Skaliste, gdy zanocowali w Banff, Bernadette powiedziała, że nadejdzie taki dzień, gdy zamieszka w tej okolicy. Później Bernadette przeniosła się na dalsze studia do University of Western Ontario. Tę ostatnią uczelnię ukończyła w 1972 roku, broniąc pracę dyplomową z dziedziny analitycznej teorii muzyki. W 1986 roku Bernadette McDonald definitywnie odeszła od muzyki, podejmując się pracy jako dyrektor Festiwalu Filmów Przygodowych w Whistler (Whistler Adventure Film Festival) w Kolumbii Brytyjskiej. W drugiej połowie lat 80. małżeństwo McDonald osiadło na stałe w Banff. Bernadette coraz bardziej angażowała się w świat filmu górskiego, początkowo jako wolontariuszka. Ale już w 1988 roku powierzono jej funkcję Dyrektora Festiwalu Filmów Górskich w Banff. Pod kierownictwem Bernadette McDonald festiwal rozszerzył swoją tematykę o filmy z dziedziny szeroko pojętej kultury górskiej i ochrony środowiska. W 1989 roku filmy z festiwalu rozpoczęły doroczny Banff World Tour. Dzięki tej akcji filmy festiwalowe docierają każdego roku, jak się szacuje, do około 175 tysięcy widzów w 530 miejscach na całym świecie. W 1994 roku Bernadette McDonald założyła Banff Mountain Book Festival, mający na celu wspieranie i popularyzację literatury górskiej. Wkrótce podchwycono jej pomysł i w 1997 roku powstało Banff Centre for Mountain Culture. Centrum przeniosło się z miasta do nowej siedziby u podnóży pobliskiej Tunnel Mountain. Bernadette McDonald objęła w nim funkcję wiceprezesa. Jeszcze przez 8 lat Bernadette i jej zespół pracowali nad rozwojem centrum, dodając nowe elementy do jego oferty, w tym warsztaty pisarskie i fotograficzne (we współpracy z National Geografic). Jako członkini-założycielka Międzynarodowego Stowarzyszenia Filmu Górskiego została zaproszona jako mówca przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2001 roku, aby zainaugurować Międzynarodowy Rok Gór. W 2006 roku otrzymała w Szwajcarii prestiżową nagrodę Księcia Alberta za wkład w rozwój światowej społeczności górskiej. Podczas pracy w Banff Centre Bernadette rozwijała swoje horyzonty i talenty pisarskie. W 2006 roku przeszła w stan spoczynku i zajęła się wyłącznie pracą pisarską. Napisała m.in.:
Nad tą ostatnią pozycją warto się dłużej zatrzymać. Książka opisuje "Złotą Erę" polskiego himalaizmu, pokazując wkład Polaków w historię światowego wspinania. Autorka spędziła w Polsce sporo czasu, przemierzając ją wzdłuż i wszerz, rozmawiając z wieloma wybitnymi himalaistami. W wyniku paroletniej pracy badawczo-dziennikarskiej powstała wielowymiarowa opowieść o przygodzie, pasji, cierpieniu i śmierci. Bernadette McDonald nakreśliła żywy portret czasów i niezwykłych ludzi, którzy pomimo niesprzyjającej sytuacji politycznej przez wiele lat wyznaczali kierunki światowego himalaizmu.
Książka Freedom Climbers zdobyła główną nagrodę - Grand Prize - podczas festiwalu w Banff (Banff Mountain Film and Book Festival) w Kanadzie na początku listopada 2011 roku, a w parę tygodni potem - prestiżową brytyjską nagrodę Boardman Tasker Prize. Po raz pierwszy zdarzyło się, żeby ta sama książka zdobyła w jednym roku obie te nagrody. W I kwartale 2012 roku książka została wydana w Polsce pod tytułem Ucieczka na szczyt, nakładem wydawnictwa Agora SA. Poza wyżej wspomnianymi, Bernadette McDonald zdobyła wiele innych nagród i wyróżnień, m. in.:
Obecnie Alan i Bernadette McDonaldowie mieszkają na zmianę w górskim Banff i wśród winnic ciepłej miejscowości Naramata w Kolumbii Brytyjskiej. Bernadette wiele podróżuje, uprawia wspinaczkę skalną i alpejską, narciarstwo wysokogórskie, jeździ konno i chodzi turystycznie po górach, jak napisała na swojej stronie www.bernadettemcdonald.ca - anywhere and everywhere. Janusz Kurczab (wspinanie.pl) |
